Firmware và Software là hai khái niệm quen thuộc trong ngành công nghệ thông tin. Nhưng chúng khác nhau như thế nào và tại sao Firmware lại quan trọng đến vậy? Đó chính là câu hỏi mà nhiều người dùng máy tính quan tâm.
- Referral là gì? Lợi ích của Referral và các thuật ngữ có liên quan
- Set Off là gì? Cấu trúc cách dùng và từ đồng nghĩa dễ nhớ nhất
- Món sashimi là gì? Các loại sashimi, phân biệt sashimi và sushi
- Panorama là gì? Tìm hiểu về kỹ thuật chụp ảnh Panorama
- So sánh là gì? Phân loại và cho ví dụ các kiểu so sánh
Khi nói đến Firmware, nó không chỉ đơn giản là một chương trình mà còn là yếu tố quyết định hoạt động của các thiết bị điện tử. Đặc biệt, với máy tính, Firmware đóng vai trò quan trọng, giúp các phần mềm và phần cứng hoạt động một cách hiệu quả và nhất quán.
Bạn đang xem: Firmware là gì? Firmware và Software khác nhau như thế nào?
Vậy thì, Firmware là gì và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng đến vậy? Hãy cùng khám phá thêm về khái niệm này thông qua bài viết dưới đây của Laginhi.com. Đừng bỏ lỡ cơ hội hiểu rõ hơn về Firmware và vai trò quan trọng của nó trong hệ thống máy tính của bạn.
Firmware: Khái niệm và Xuất xứ
Firmware là một dạng chương trình máy tính có khả năng quản lý các thành phần cứng của thiết bị điện tử ở mức độ cơ bản, một cách dễ hiểu hơn có thể coi là “phần mềm dành cho phần cứng”. Tuy nhiên, không thể lẫn lộn firmware với phần mềm (software) vì chúng hoàn toàn khác biệt.
Ascher Opler, một nhà khoa học máy tính người Mỹ, được cho là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ firmware. Ông đã trình bày khái niệm này trong một bài báo trên một tạp chí vào năm 1967, xem đây như là một điểm giao giữa phần mềm và phần cứng, bài báo có tựa đề là “Fourth-Generation Software”.
Firmware xuất hiện trên đâu?
Firmware hiện diện rộng rãi trên các thiết bị điện tử hiện nay. Bạn có thể tìm thấy chúng trên bộ điều khiển từ xa, máy tính xách tay, ổ cứng, màn hình, card mạng, máy ảnh hoặc máy quét,… Mỗi thiết bị sẽ sử dụng những dạng/loại firmware khác nhau.
Đối với các thiết bị đơn giản, việc có firmware thường là đủ để chúng hoạt động. Tuy nhiên, đối với các thiết bị tiên tiến hoặc phức tạp như máy tính, cần có cả phần mềm (software), chẳng hạn như hệ điều hành và ứng dụng phần mềm để có thể sử dụng chúng.
Cập Nhật Phần Mềm (Firmware Update)
Giống như việc cập nhật ứng dụng, cập nhật firmware đưa vào máy phiên bản mới và cải tiến hơn so với phiên bản trước. Các bản cập nhật thường tích hợp tính năng mới, sửa chữa lỗi, nâng cấp bảo mật, và có ảnh hưởng tích cực tới hiệu suất phần cứng.
Ví dụ, sau mỗi cập nhật firmware, điện thoại thường hoạt động mượt mà hơn với các lỗi được khắc phục.
Các bản cập nhật firmware đến từ đâu?
Các bản cập nhật firmware được phát hành thường xuyên bởi các nhà sản xuất để đảm bảo rằng thiết bị phần cứng của bạn luôn tương thích với các công nghệ mới. Quá trình này phụ thuộc vào từng hãng và sản phẩm cụ thể.
Đối với ổ đĩa (CD, DVD và BD), các bản cập nhật sẽ cung cấp mã máy tính mới và hướng dẫn cách ghi vào các loại đĩa BD riêng biệt của bạn. Trên thiết bị router, các nhà sản xuất cung cấp cập nhật firmware trực tiếp trên thiết bị. Người dùng có thể cài đặt tự động hoặc kiểm tra và cập nhật thủ công theo ý muốn.
Các nhà sản xuất máy ảnh kỹ thuật số và điện thoại thông minh cũng tuân theo quy trình tương tự để cung cấp bản cập nhật firmware cho sản phẩm của họ.
Cách áp dụng các bản cập nhật firmware
Mỗi sản phẩm sẽ có phương pháp cài đặt firmware riêng biệt. Điển hình và dễ hiểu nhất là trên các thiết bị như điện thoại di động, nơi firmware thường được cập nhật giống như phần mềm thông thường.
Trong trường hợp này, bạn có thể thực hiện cập nhật bằng cách tải và cài đặt trực tiếp trên thiết bị hoặc chọn cài đặt tự động giống như với phần mềm. Thông thường, rất ít khi bạn phải thực hiện cài đặt thủ công trên ổ đĩa theo cách thủ công.
Đây chính là cách thường dùng nhất để áp dụng các bản cập nhật firmware, được biết đến với tên gọi là bản cập nhật firmware qua mạng (FOTA) hoặc cập nhật không dây.
Xem thêm : Vải Polyester là gì? Những điều biết về chất liệu Polyester
Đối với một số sản phẩm đặc biệt như hầu hết các loại router, trong giao diện quản trị sẽ có phần dành riêng cho cập nhật firmware, thường có nút Open hoặc Browse. Bạn có thể xem hướng dẫn nâng cấp firmware cho router bằng cách truy cập trang web hỗ trợ từ nhà sản xuất phần cứng. Tại đó, bạn cũng có thể kiểm tra thông tin về các bản cập nhật mới.
BIOS
BIOS (Basic Input/Output System) là một dạng firmware máy tính, cụ thể là BIOS sử dụng mã code 16-bit. BIOS đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển, xử lý, và đảm bảo hoạt động chính xác của phần cứng máy tính.
Tuy nhiên, hiện tại, việc sử dụng BIOS bị hạn chế do đó chỉ là một loại phần mềm cấp thấp (low-level software) và ít có cải tiến trong suốt 20 năm. Đặc biệt, với hầu hết máy tính hiện nay đã chuyển sang sử dụng 32-bit hoặc 64-bit.
EFI
Trái ngược với BIOS, EFI (Extensible Firmware Interface) hay UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) tỏ ra ưu việt hơn với bộ đặc tả giao thức phần mềm. Bộ giao thức này liên kết firmware của hệ thống với hệ điều hành. CPU sử dụng EFI để khởi động phần cứng mà không cần Bootloader.
Ngoài ra, EFI còn điểm mạnh là tính năng bảo mật Secure Boot. Đặc tính này chỉ cho phép các phần mềm đáng tin cậy có thể khởi chạy trên thiết bị của người dùng.
Về khái niệm
Ngay cả khi firmware cũng là một loại phần mềm, ngôn ngữ chuyên ngành không sử dụng thuật ngữ phần mềm để chỉ firmware. Firmware thường sử dụng ngôn ngữ mã hóa cấp thấp, không tốn nhiều bộ nhớ vì nó chỉ chứa một tập lệnh hay mã code cụ thể để điều khiển hoạt động của phần cứng.
Mục đích của Firmware
Firmware không phải là phần mềm được tạo ra để tương tác hoặc cải thiện trải nghiệm người dùng, mà thay vào đó, nó hoạt động ẩn sau để đảm bảo rằng các thành phần vật lý, nghĩa là phần cứng, của thiết bị hoạt động chính xác. Mặt khác, phần mềm cung cấp các tính năng và ứng dụng mà người dùng có thể tương tác trên thiết bị.
Nếu thiếu firmware, thiết bị sẽ không thể hoạt động. Việc cập nhật firmware thường được thực hiện để sửa lỗi hoặc bổ sung tính năng mới vào thiết bị.
Ngôn ngữ lập trình
Khi xem xét về ngôn ngữ lập trình, Firmware thường sử dụng ngôn ngữ lập trình C, trong khi các chương trình phần mềm thường sử dụng một sự kết hợp giữa ngôn ngữ mã hóa cấp thấp và cấp cao như C++, Python và Java. Firmware đóng vai trò quan trọng trong hệ thống và thiết yếu cho việc vận hành của thiết bị, trong khi phần mềm ứng dụng không luôn cần thiết để thiết bị hoạt động.
Kích Thước và Vị Trí Lưu Trữ
Ứng dụng phần mềm thường được lưu trữ từ bộ nhớ có thể ghi, bộ nhớ không ổn định và bộ nhớ ảo. Ngược lại, Firmware thường được lưu trữ trong bộ nhớ không ổn định như ROM, EPROM hoặc bộ nhớ flash. Về mặt kích thước lưu trữ, firmware không thường chiếm nhiều không gian và thường bị hạn chế về kích thước. Thậm chí, kích thước của firmware có thể rất nhỏ, chỉ vài kilobyte (KB).
Tần Suất Cập Nhật Thiết Bị: Điều Bạn Cần Biết
Khi nói về tần suất cập nhật firmware cho thiết bị điện tử, điều quan trọng là nhận biết ai chịu trách nhiệm áp dụng và cập nhật chúng. Thông thường, các nhà sản xuất sẽ đảm nhiệm nhiệm vụ này, đặc biệt là đối với các thiết bị như đĩa cứng và ổ đĩa quang học. Việc này nhằm đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định mà không gặp sự cố nào do việc cập nhật không đúng cách.
Đôi khi, việc tự mình cập nhật firmware có thể dẫn đến những rủi ro không mong muốn, và thậm chí khiến thiết bị ngừng hoạt động hoàn toàn. Nhưng đừng lo lắng, nếu có bất kỳ vấn đề nào xảy ra, luôn có sự hướng dẫn từ chuyên gia để giúp bạn xử lý tình huống một cách an toàn và hiệu quả.
Mặc dù tần suất cập nhật firmware thấp hơn so với phần mềm thông thường, nhưng vẫn cần được chú ý. Có những thiết bị có thể hoạt động suốt đời mà không cần phải cập nhật firmware. Tuy nhiên, không phải tất cả đều như vậy, đặc biệt là đối với các thiết bị sử dụng cách cập nhật không dây như điện thoại thông minh. Trong trường hợp này, người dùng có thể tự tiến hành cập nhật từ các bản vá mà nhà sản xuất cung cấp.
Đừng quên rằng tần suất cập nhật có thể thay đổi tùy theo từng loại thiết bị, và có thể sẽ giống như việc cập nhật phần mềm thông thường. Luôn luôn đảm bảo rằng bạn đang thực hiện các bản cập nhật đề nghị để bảo vệ thiết bị của mình và giữ cho chúng hoạt động một cách trơn tru.
Lưu ý quan trọng về firmware
Khi cập nhật firmware, lưu ý quan trọng nhất là đảm bảo thiết bị không bị tắt /. Việc mất điện có thể gây hỏng firmware và dẫn đến tình trạng thiết bị không hoạt động.
Xem thêm : Tính cách là gì? Tính cách do bẩm sinh hay được hình thành do đâu?
Để tránh sự cố khi cập nhật firmware, bạn cần hiểu rõ về thiết bị và chắc chắn áp dụng đúng phiên bản cập nhật. Hãy kiểm tra xem mã model của firmware khớp với mã model của thiết bị để đảm bảo tính tương thích. Thông tin này thường có trên trang web chính thức của nhà sản xuất.
Có nên cập nhật firmware thường xuyên hay không?
Nếu bạn không thường xuyên cập nhật firmware, có thể gặp phải các vấn đề liên quan đến bảo mật hoặc các lỗi không được khắc phục. Điều này có thể dẫn đến việc thiết bị dễ gặp sự cố hơn. Các chuyên gia đã xác nhận rằng việc cập nhật firmware sẽ nâng cao hoặc duy trì mức độ bảo mật ban đầu cho thiết bị của bạn.
Cập nhật firmware có thể mất dữ liệu trên điện thoại không?
Thường thì việc cập nhật firmware không gây mất dữ liệu trên điện thoại. Tuy nhiên, đối với những thiết bị đã can thiệp phần mềm, ví dụ như iPhone đã Jailbreak, thì có nguy cơ dữ liệu bị xóa trong quá trình nâng cấp firmware. Để đảm bảo an toàn, hãy luôn sao lưu dữ liệu trước khi tiến hành cập nhật.
Công dụng của firmware trên bo mạch chủ
Trên bo mạch chủ của các thiết bị điện tử, thông thường sẽ tích hợp hai dạng firmware chính. Đó là BIOS UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) hoặc dạng firmware truyền thống khác được gọi là Legacy BIOS.
| Đặc điểm | BIOS UEFI | Legacy BIOS |
|---|---|---|
| Khả năng mở rộng | Có | Không |
| Chế độ khởi động | Đa dạng | Giới hạn |
| Đồng bộ với phần mềm mới | Tốt | Khó khăn |
Làm thế nào để cập nhật firmware cho router của bạn?
Để bắt đầu, hãy đọc kỹ hướng dẫn và thông tin của thiết bị, sau đó tải về bản cập nhật firmware (nên lấy từ trang chính thức của nhà sản xuất) và đăng nhập vào trung tâm cài đặt của router > tìm tab firmware.
Các bước cài đặt có thể khác nhau tùy theo nhà sản xuất, nhưng thường sẽ nằm ở mục Advanced hoặc Management > Tìm tùy chọn cập nhật phần mềm > tuân theo hướng dẫn trên màn hình. Đừng quên khởi động lại router sau khi hoàn tất cập nhật.
Làm thế nào để cập nhật firmware của AirPods?
Khi bạn cần cập nhật firmware cho AirPods, việc này tương tự như việc cập nhật firmware cho router – quan trọng là bạn hiểu rõ về thiết bị của mình. Để kiểm tra thông tin chi tiết về AirPods, bạn chỉ cần mở Settings trên iPhone, chọn Bluetooth, sau đó nhấn vào biểu tượng Information và chọn About. Nếu có bản cập nhật firmware, hãy tải về và cài đặt nó. Đảm bảo rằng AirPods đang trong hộp sạc và gần điện thoại iPhone của bạn để tiến hành cập nhật.
Cách Cập Nhật Firmware trên TV Samsung
Khi TV của bạn đang hoạt động và đã kết nối với mạng WiFi, thiết bị sẽ tự động tải và cài đặt các bản cập nhật firmware. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tự cập nhật thủ công, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1:
Đầu tiên, điều này đơn giản hơn bao giờ hết. Hãy vào mục Settings trên TV của bạn.
Bước 2:
Tiếp theo, đi tới Support trong danh sách các tùy chọn.
Bước 3:
Tại đây, chọn Software Update.
Bước 4:
Ở mục này, bạn sẽ thấy hai lựa chọn: Auto Update hoặc Update Now. Auto Update cho phép TV tự động cập nhật firmware khi có bản cập nhật mới nhất. Trong khi đó, Update Now cho phép bạn thủ công chủ động cập nhật bất cứ lúc nào bạn muốn.
Với những bước đơn giản này, bạn có thể dễ dàng cập nhật firmware trên TV Samsung của mình một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Nếu bạn không cập nhật firmware, có thể gặp phải sự cố và lỗ hổng bảo mật. Cập nhật firmware giúp cải thiện bảo mật và hiệu suất thiết bị của bạn. Để hiểu rõ hơn về firmware và tác dụng của nó, hãy đọc tiếp câu hỏi thường gặp dưới đây.
Câu hỏi thường gặp về Firmware:
-
Firmware là gì và vai trò của nó là gì?
Firmware là một loại chương trình máy tính kiểm soát phần cứng của thiết bị điện tử. Nó đảm bảo hệ thống hoạt động chính xác và ổn định. -
Firmware khác software như thế nào?
Firmware sử dụng ngôn ngữ mã hóa cấp thấp, không cung cấp trải nghiệm người dùng, chỉ tác động ngầm để đảm bảo phần cứng hoạt động. -
Làm thế nào để cập nhật firmware của thiết bị?
Đầu tiên, xem kỹ hướng dẫn và các thông tin từ nhà sản xuất thiết bị, sau đó tải về bản cập nhật từ trang web chính thống của họ và thực hiện theo hướng dẫn cụ thể. -
Cập nhật firmware có mất dữ liệu không?
Thông thường, việc cập nhật firmware không làm mất dữ liệu trên thiết bị. Tuy nhiên, đối với các thiết bị đã can thiệp phần mềm, dữ liệu có thể bị xóa. -
Làm cách nào để cập nhật firmware trên các thiết bị cụ thể như router, điện thoại hoặc AirPods?
Mỗi thiết bị có quy trình cập nhật firmware riêng, hãy tham khảo hướng dẫn từ nhà sản xuất để thực hiện đúng quy trình. -
Firmware có thể tắt mật khẩu như thế nào trên máy Mac?
để tắt mật khẩu firmware trên máy Mac, bạn cần khởi động lại máy vào chế độ Recovery Mode và thực hiện theo các bước hướng dẫn.
Tóm tắt
Firmware đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát phần cứng của thiết bị điện tử. Việc cập nhật firmware định kỳ giúp bảo vệ thiết bị khỏi sự cố và lỗ hổng bảo mật, đồng thời cải thiện hiệu suất hoạt động. Đừng quên cập nhật firmware theo hướng dẫn từ nhà sản xuất để đảm bảo an toàn và ổn định cho thiết bị của bạn.
Nguồn: https://laginhi.com
Danh mục: News
