Url là gì? Lịch sử, cấu trúc, cách sử dụng

Url là gì? Lịch sử, cấu trúc, cách sử dụng

News

Trong thế giới số hóa ngày nay, việc hiểu rõ về URL là một yếu tố quan trọng không thể phủ nhận. Nhưng URL là gì? Lịch sử, cấu trúc, cũng như cách sử dụng chúng ra sao? Nếu bạn là người thường xuyên lướt web, thì chắc chắn bạn đã quen thuộc với thuật ngữ này. Vậy thì, hãy cùng “Là Gì Nhỉ” khám phá sâu hơn về URL ngay hôm nay!

URL là gì?

URL (Uniform Resource Locator) hoạt động như một địa chỉ dẫn đường đến các tài nguyên trên Internet. Mỗi URL đại diện cho một tài nguyên cụ thể trên mạng, như trang web HTML, tài liệu CSS, hoặc hình ảnh. Nếu URL không chính xác, chúng ta sẽ không thể truy cập được tài nguyên đó.

Định nghĩa URL
Định nghĩa URL

URL nằm ở đâu?

Khi nghĩ về URL, bạn có bao giờ tự hỏi chúng thường ẩn sau đâu không? Thực tế, bạn sẽ luôn dễ dàng tìm thấy URL tại thanh địa chỉ ở phía trên cửa sổ của trình duyệt web. Trên máy tính, URL sẽ luôn hiển thị trên thanh địa chỉ khi bạn duyệt qua các trang web.

Đối với thiết bị di động, khi bạn truy cập web, URL vẫn hiển thị ở thanh địa chỉ. Tuy nhiên, nó sẽ tự động ẩn đi khi bạn cuộn trang xuống và hiện lên khi bạn cuộn lên trên lại.

URL thường nằm trong thanh địa chỉ ở đầu cửa sổ của trình duyệt web
URL thường nằm trong thanh địa chỉ ở đầu cửa sổ của trình duyệt web

Lịch sử URL

Để đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn việc truy cập trái phép vào thông tin người dùng, Google trong cài đặt mặc định của trình duyệt Chrome cho phép ghi lại lịch sử URL của các trang web bạn đã truy cập trong nhiều khoảng thời gian khác nhau.

Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể xóa lịch sử này bất cứ lúc nào hoặc lưu giữ nó thêm thời gian nếu cần thiết.

Bạn dễ dàng truy cập vào lịch sử trình duyệt để xem lại các URL đã truy cập
Bạn dễ dàng truy cập vào lịch sử trình duyệt để xem lại các URL đã truy cập

Cấu trúc của URL

Một URL thông thường thường bao gồm hai phần chính, đó là scheme và authority. Scheme định rõ giao thức được sử dụng, trong khi authority xác định vị trí hoặc tên miền của trang web.

Đọc thêm:  Gió tín phong là gì? Nguồn gốc, đặc điểm của gió tín phong
Một URL đơn giản bao gồm hai thành phần chính là Scheme và Authority
Một URL đơn giản bao gồm hai thành phần chính là Scheme và Authority

Giản Đồ

Scheme của URL thường dễ nhận diện thông qua việc quan sát dấu hai chấm. Scheme định nghĩa cách thức truyền thông giữa ứng dụng (trình duyệt web) và máy chủ, nằm ngay sau dấu hai chấm. Dưới đây là một số địa chỉ web (URL) phổ biến:

  • Giao thức Truyền tải Siêu văn bản (HTTP): Đây là giao thức cơ bản nhất, thể hiện hành động mà các máy chủ và trình duyệt cần thực hiện để thực hiện các lệnh cụ thể.
  • Giao thức An toàn HTTP (HTTPS): Là một dạng của HTTP nhưng tăng cường tính bảo mật bằng cách mã hóa thông tin trên một lớp bảo mật cao hơn.
  • Giao thức Truyền Tập tin (File Transfer Protocol – FTP): Được sử dụng để truyền tải tập tin qua Internet.
Scheme của URL thường nằm sau dấu hai chấm
Scheme của URL thường đặt ở vị trí sau dấu hai chấm

Uy tín

Trong URL, Uy tín thường xuất hiện sau hai dấu gạch chéo và được phân chia thành các thành phần nhỏ. Để dễ hiểu hơn, hãy cùng xem xét một ví dụ đơn giản dưới đây:

Ví dụ về các thành phần của Uy tín
Ví dụ về các thành phần của Uy tín

Trong ví dụ này, “www.example.com” đại diện cho hostname, giúp xác định địa chỉ IP. Để truy cập trang web một cách nhanh chóng, bạn có thể sử dụng địa chỉ IP thay vì hostname. Sau đó, chúng ta sẽ tìm hiểu về các thành phần nhỏ hơn:

Tên miền cấp cao nhất (Top-level domain):

  • Trong ví dụ này, “com” là tên miền cấp cao nhất do tính đơn giản và dễ nhớ. Các tên miền cấp cao nhất phổ biến bao gồm .com, .net, .gov.
  • Ngoài ra, hầu hết các quốc gia đều có tên miền cấp cao riêng, thường là tên viết tắt của quốc gia như .us (Mỹ), .vn (Việt Nam), .ca (Canada).
  • Những tên miền cấp cao nhất đặc biệt khác (như .museum, .club, .life, .news) thường được quản lý bởi tổ chức hoặc cá nhân.

Tên miền phụ (Subdomain):

  • Bao gồm các từ hoặc cụm từ trước dấu chấm đầu tiên trong URL, ví dụ như world wide web, www là loại tên miền phụ phổ biến nhất.

Thành phần bổ sung của URL

Thường thì, bên dưới phần Authority sẽ bao gồm ba thành phần bổ sung sau đây: đường dẫn, truy vấn và phân mảnh.

Đường dẫn (path)

Đường dẫn URL hoạt động như các đường dẫn trong hệ điều hành Windows, macOS, giúp bạn xác định vị trí chính xác của tệp hoặc thư mục trên máy tính. Mỗi đường dẫn thường bắt đầu bằng dấu gạch chéo (/), phân biệt giữa các thư mục và thư mục con bằng cùng một ký tự.

Đường dẫn URL hoạt động tương tự như đường dẫn trong Windows, macOS
Đường dẫn URL hoạt động tương tự như đường dẫn trong hệ điều hành Windows, macOS

Truy vấn (query)

Một URL bao gồm phần truy vấn, chứa các yếu tố không phải thành phần cố định của cấu trúc đường dẫn. Thông thường, phần truy vấn sẽ bắt đầu bằng dấu hỏi chấm và theo sau URL.

Đọc thêm:  Miêu tả là gì? Đặc điểm và các loại văn miêu tả thường gặp
Ưu điểm: Phần truy vấn của URL giúp phân biệt những thông tin không cố định trên trang web.

Việc hiểu rõ về phần truy vấn của URL sẽ giúp tối ưu hóa cấu trúc liên kết và hiểu rõ hơn về nội dung trên trang web của bạn.

Tham số (parameter)

Tham số là một chuỗi thông số bổ sung mà bạn cung cấp cho máy chủ web. Đây thường là một danh sách các cặp khóa/giá trị mà được phân tách bằng dấu &. Chúng giúp máy chủ thực hiện các nhiệm vụ bổ sung trước khi trả về tài nguyên.

Mỗi máy chủ web thường có các quy tắc riêng về cách xác định tham số một cách đáng tin cậy, giúp phân biệt chúng với nhau.

Tham số là một chuỗi tham số bổ sung cung cấp cho máy chủ web
Tham số là một chuỗi tham số bổ sung cung cấp cho máy chủ web

Liên kết Neo (Anchor)

Liên kết neo (anchor) có thể được giải thích một cách đơn giản như một “đánh dấu trang” bên trong tài nguyên, giúp bạn dễ dàng dẫn đến nội dung cụ thể mà bạn đã “đánh dấu trước đó”.

Keyword chính: Liên kết neo
Keyword phụ: Đánh dấu trang, tài nguyên, dẫn đến nội dung
Liên kết neo (anchor) tương tự như "bookmark" trong Chrome
Liên kết neo (anchor) tương tự như “bookmark” trong Chrome

Phân Mảnh (Fragment)

Thành phần cuối cùng của URL là phân mảnh, thường bắt đầu bằng một dấu thăng (#), giúp xác định vị trí cụ thể của trang web. Phân mảnh là một phần quan trọng của liên kết neo và URL, thường được sử dụng để tạo mục lục, giúp người đọc dễ dàng điều hướng trên trang web.

Thường được sử dụng để tạo mục lục cho trang web
Thường được sử dụng để tạo mục lục cho trang web

Các loại URL

Trong thời đại hiện đại, có hai loại URL phổ biến mà bạn cần biết: tuyệt đối và tương đối. Ngoài ra, cũng tồn tại một số URL khác với các chức năng đặc biệt mà người dùng thường sử dụng.

URL tuyệt đối và URL tương đối

Liên kết trên thanh địa chỉ trên trình duyệt được gọi là URL tuyệt đối. Mặc dù tên gọi URL tuyệt đối và URL tương đối chỉ phục vụ việc phân biệt chúng đối với các thành phần URL trong bộ nhớ của máy chủ.

URL tương đối thường xuất hiện trong tài liệu như trang HTML, với sự khác biệt so với URL tuyệt đối. Vì trình duyệt đã biết URL hiện tại, nó có khả năng sử dụng thông tin này để hoàn thiện phần URL còn thiếu trong tài liệu.

URL tuyệt đối và URL tương đối là 2 loại URL phổ biến
URL tuyệt đối và URL tương đối là 2 loại URL phổ biến

Các Loại URL Đa Dạng

Tùy theo mục đích sử dụng, có 3 loại URL khác nhau:

  • Canonical URL: Thường được chủ sở hữu website sử dụng để phân biệt nếu nội dung trang web bị trùng lặp.
  • Callback URL: Xác định điểm đến chính khi người dùng hoàn tất quy trình trên hệ thống bên ngoài.
  • Vanity URL (URL tùy chỉnh): Là địa chỉ web ảo, dễ nhớ, thường được tạo bằng các công cụ rút gọn URL như Bitly, Short.io,..
Đọc thêm:  Đẽ củi là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của đẽ củi, đẽ đàng
3 loại URL phổ biến khác: Canonical URL, Callback URL, Vanity URL
3 loại URL phổ biến khác: Canonical URL, Callback URL, Vanity URL

URL Semantic

Đường dẫn URL ngữ nghĩa là một kỹ thuật giúp tạo ra các liên kết dễ nhớ, giúp bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng nhập vào thanh địa chỉ và truy cập. Dù URL được tạo thành từ các ký tự ngẫu nhiên, việc sử dụng URL ngữ nghĩa sẽ mang lại nhiều lợi ích như sau:

  • Dễ dàng thao tác hơn.
  • Giúp người truy cập hiểu rõ họ đang xem gì, ở đâu đọc hoặc tương tác trên trang web nào.
  • Cải thiện việc phân loại các trang được liên kết.

Dưới đây là những mẹo hữu ích mà bạn có thể tham khảo:

  • Tránh sử dụng ký hiệu đặc biệt, ký hiệu từ các ngôn ngữ khác; ưu tiên sử dụng chữ cái Latin với dấu gạch ngang (-).
  • Lập kế hoạch phân cấp cho trang web của bạn, xác định tên, và tuân thủ mọi quy định một cách hoàn toàn; hạn chế việc thay đổi khi xây dựng.
  • Không để URL quá dài, tối thiểu cần chứa 5 từ trong tiêu đề của trang. Tổng độ dài của URL nên ít hơn 100 ký tự (bao gồm cả tên miền).

    Rút Ngắn URL

    Rút ngắn URL là một phương pháp giúp giảm chiều dài của đường link nhưng vẫn đưa người dùng đến trang web đích. Trong thời đại hiện nay, có nhiều trang web hỗ trợ việc rút ngắn URL một cách nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, điểm yếu của việc sử dụng URL ngắn thường là ẩn chứa các nguy cơ như phần mềm độc hại, quảng cáo, hoặc spam.

    Rút ngắn URL là một phương pháp giúp giảm chiều dài của URL
    Rút ngắn URL là một phương pháp giúp giảm chiều dài của URL

    URL – Khám Phá Địa Chỉ Trên Mạng và Cách Sử Dụng

Câu hỏi thường gặp

  1. URL là gì?

    • URL (Uniform Resource Locator) là địa chỉ dùng để định danh cho duy nhất một tài nguyên trên Web.
  2. URL nằm ở đâu?

    • Thường nằm trong thanh địa chỉ ở đầu cửa sổ của trình duyệt web.
  3. Lịch sử của URL?

    • Để đảm bảo sự minh bạch và ngăn chặn việc truy cập, sử dụng bất hợp pháp thông tin người dùng.
  4. Cấu trúc của URL?

    • Gồm hai phần chính là scheme và authority.
  5. URL tuyệt đối và URL tương đối?

    • Sử dụng để phân biệt chúng với các đối tượng URL.
  6. Các loại URL khác nhau?

    • Bao gồm Canonical URL, Callback URL, và Vanity URL.
  7. Semantic URL là gì?

    • Kỹ thuật giúp xây dựng URL dễ ghi nhớ.
  8. Trình rút gọn URL?

    • Kỹ thuật giúp thu ngắn độ dài URL nhưng vẫn hướng đến đúng trang yêu cầu.
  9. Cách sử dụng URL?

    • Thường được sử dụng trong ngôn ngữ HTML, CSS, và JavaScript.

Tóm Tắt

Bài viết đã trình bày chi tiết về URL, từ khái niệm cơ bản đến cấu trúc, lịch sử và các loại URL phổ biến. Ngoài ra, nó cũng giải thích về Semantic URL và cách sử dụng URL trong ngôn ngữ lập trình. Đọc giả có thể học hỏi được nhiều thông tin hữu ích và áp dụng kiến thức này vào thực tế phát triển website. Hãy chia sẻ bài viết này để lan tỏa kiến thức đến nhiều người hơn!