Khởi ngữ chính là bước đầu của một câu văn, một câu chuyện. Đó là lời mở đầu thiết yếu để làm nổi bật ý chính. Tuy nhiên, việc nhận biết và sử dụng khởi ngữ một cách chính xác không phải lúc nào cũng dễ dàng. Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin về khởi ngữ, tác dụng và cách nhận biết chúng, bạn đã đến đúng nơi! LaGiNhi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm quan trọng này thông qua bài viết chi tiết dưới đây. Hãy cùng khám phá và nắm bắt bí quyết phân loại khởi ngữ một cách tự tin và chính xác để viết văn bản một cách chuyên nghiệp nhé!
Khái niệm về khởi ngữ là gì?
Trong ngữ pháp, khởi ngữ là một thành phần cấu trúc phụ trong câu, đặt trước chủ ngữ, thường được dùng để đề cập đến vấn đề được thảo luận trong câu. Mặc dù đã tồn tại từ lâu, vẫn chưa có định nghĩa chính thức nào về khái niệm này.
Bạn đang xem: Khởi ngữ là gì? Tác dụng, dấu hiệu nhận biết và bài tập liên quan
Khởi ngữ thường đóng vai trò giới thiệu chủ đề của câu, bắt đầu câu chuyện một cách hấp dẫn. Thường được kết hợp với các từ chỉ mối quan hệ như “Về”, “Đối với”, “Còn”, “Với”,…
Trong một câu hoàn chỉnh, việc kết hợp các loại từ/ngữ sẽ xây dựng nên ý nghĩa của câu. Tuy nhiên, khác với các cấu trúc câu khác như chủ ngữ hay vị ngữ, khởi ngữ đứng một mình thường không mang ý nghĩa. Do đó, nếu bạn gặp phần nào đó trong câu có vẻ khác biệt, không tuân theo quy tắc thường gặp, có thể đó chính là khởi ngữ.
Tác dụng của khởi ngữ
Trong văn phạm tiếng Việt, việc sử dụng khởi ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự mạch lạc và trôi chảy trong câu từ. Ngôn ngữ Việt Nam không chỉ đa dạng mà còn rất khéo léo, thường ẩn dụ và bắt đầu một cách tinh tế thay vì trực tiếp, khác biệt với cách tiếp cận phương Tây. Điều này dẫn đến việc khởi ngữ mang lại hai tác dụng chính: Nhấn mạnh và đưa ra/gợi lên chủ đề.
- Khởi ngữ tạo ra một liên kết chặt chẽ với phần chính của câu, đồng thời giúp tôn vinh và làm nổi bật ý nghĩa của câu. Với sự trôi chảy tự nhiên trong tiếng Việt, câu bắt đầu bằng khởi ngữ thường mang lại cảm giác “dễ nghe” hơn so với câu không có khởi ngữ.
- Khởi ngữ giúp mở đầu cho một câu chuyện một cách tinh tế, tạo ra một khoảng trống cho người nghe/người đọc để tiếp nhận vấn đề mà người nói muốn truyền đạt.
Cách phân loại khởi ngữ
Theo tính chất và tác dụng của nó trong câu, khởi ngữ được phân loại thành 2 loại:
Khởi ngữ và vai trò không cụ thể về cú pháp
Khi khởi ngữ không có vai trò cú pháp cụ thể, nó chủ yếu nhấn mạnh vào chủ đề của câu chuyện, với ý nghĩa thứ yếu. Khởi ngữ được sử dụng để làm cho câu trở nên tinh tế hơn, bắt đầu câu chuyện một cách nhẹ nhàng và tinh tế, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận thông tin phía sau.
Khởi Ngữ và Chức Năng Cú Pháp Đặc Biệt Trong Câu
Với loại khởi ngữ này, vai trò chính là tôn vinh một phần cụ thể trong câu sau đó, chứ không phải là vấn đề chính. Khởi ngữ dùng để thể hiện các chức năng ngữ pháp như chủ ngữ, bổ ngữ, định ngữ, trạng ngữ để nhấn mạnh một khía cạnh nào đó của câu tiếp theo, từ đó tạo nên sâu sắc ý nghĩa chung.
# Khử bỏ những biểu hiêu khác biệt đầu tiên trong câu
Ngoài ra, nhân từ/ngữ khác, khử bỏ cũng có những cách phân biệt riêng biệt:
- Vị trí: Thường xác định trước chủ ngữ hoặc đặt ở phía đầu câu, sau đó có thể đi kèm với những từ hộ tương ứng.
- Cách kết hợp: Thường được ghép với các từ liên quan trước đó như “về”, “còn”, “đối với”, “và”,…
Cách phân biệt khởi ngữ và thành phần biệt lập
Để phân biệt giữa khởi ngữ và thành phần biệt lập, ta có thể nhận diện như sau:
- Về ý nghĩa: Thành phần biệt lập không liên quan và không ảnh hưởng đến nội dung chính hay ý nghĩa của câu. Thường dễ nhận biết qua các từ cảm thán như “ôi”, “chao ôi”,…
- Về tác dụng: Thường được sử dụng để thể hiện thái độ hoặc đánh giá của người nói.
Trong khi đó, khởi ngữ, mặc dù đứng riêng biệt với phần chính trong câu, nhưng khi loại bỏ có thể làm câu trở nên cồng kềnh và mất đi sự trọn vẹn của ý nghĩa ban đầu.
Xem thêm : JQuery là gì? Ưu, nhược điểm và các tính năng của jQuery
Ví dụ: “Với việc vừa xảy ra, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.”
Nếu loại bỏ “với việc vừa xảy ra”, câu sẽ mất đi phần quan trọng của ý nghĩa.
Chuyển đổi Câu có/không có Khởi Ngữ
Thường thì khi câu đã có sẵn, nếu thiếu khởi ngữ, câu sẽ trở nên trực tiếp và thiếu sự kết nối văn phong cũng như ý nghĩa đầy đủ. Bạn có thể sử dụng các chỉ báo về khởi ngữ đã được đề cập để áp dụng vào câu.
Ví dụ: Từ câu “Tôi đang cân nhắc các điều khoản hợp đồng.”, bạn có thể chuyển thành “Về các điều khoản trong hợp đồng, tôi vẫn đang cân nhắc.”
Ngược lại, nếu câu đã bao gồm khởi ngữ, và bạn muốn truyền đạt mạnh mẽ hơn, hoặc không muốn diễn giải quá rườm rà, tùy vào ngữ cảnh cụ thể, bạn có thể loại bỏ phần khởi ngữ và tái cấu trúc câu theo nghĩa.
Bài tập khởi ngữ trong sách giáo khoa lớp 9
Trong sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập Hai, bài 1 trang 8 đưa ra đề bài: Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau:
a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức. (Kim Lân, Làng)
Câu trả lời: Điều này
b) – Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng. (Nam Cao, Lão Hạc)
Câu trả lời: Đối với chúng mình
c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu. (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Câu trả lời: Một mình
d) Làm khí tượng ở được cao như thế mới là lý tưởng chứ. (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Câu trả lời: Làm khí tượng
Xem thêm : Cốm là gì? Cách chọn mua và bảo quản cốm tươi ngon đúng chuẩn
e) Đối với cháu, thật là đột ngột […]. (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Câu trả lời: Đối với cháu
- Bài 2 trang 8 – Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập Hai. Đề bài: Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm thành khởi ngữ (có thêm trợ từ thì)
a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.
Viết lại thành: Làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm
b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.
Viết lại thành: Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được.
### FAQs
#### 1. Khởi ngữ là gì?
Khởi ngữ được xác định là thành phần cấu trúc phụ trong câu, đứng trước chủ ngữ và thường dùng để nêu lên đề tài hoặc gợi lên ý tưởng trong câu.
2. Khởi ngữ có tác dụng như thế nào trong câu?
Khởi ngữ giúp nêu chủ đề của sự việc, bắt đầu câu chuyện một cách hấp dẫn và tạo điểm nhấn cho câu.
3. Có mấy loại khởi ngữ và cách phân loại chúng như thế nào?
Khởi ngữ được chia thành 2 loại dựa trên tính chất và tác dụng trong câu: không đảm trách chức năng cú pháp cụ thể và đảm trách chức năng cú pháp cụ thể trong câu sau.
4. Khởi ngữ được nhận biết trong câu như thế nào?
Khởi ngữ thường đứng trước chủ ngữ hoặc đầu câu và thường kết hợp với các quan hệ từ như “về”, “còn”, “đối với”, “và”,…
5. Khác biệt giữa khởi ngữ và thành phần biệt lập?
Khởi ngữ nêu rõ chủ đề câu, trong khi thành phần biệt lập không liên quan hoặc ảnh hưởng đến nghĩa của câu.
6. Làm thế nào để chuyển đổi câu có/không có khởi ngữ?
Thêm hoặc loại bỏ khởi ngữ để tăng tính nhấn mạnh và ngữ nghĩa cho câu.
7. Các bài tập ví dụ về khởi ngữ?
Bài tập giúp phân loại và thực hành sử dụng khởi ngữ trong câu, từ việc tìm khởi ngữ trong đoạn trích đến việc chuyển đổi câu sử dụng khởi ngữ.
Tóm tắt
Trên đây là một bài viết giới thiệu về khái niệm và tác dụng của khởi ngữ trong ngữ pháp tiếng Việt. Khởi ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc nêu chủ đề, tạo điểm nhấn, và làm cho câu trở nên mạch lạc hơn. Việc hiểu và sử dụng khởi ngữ đúng cách sẽ giúp bạn trở thành một người sử dụng ngôn ngữ Việt trôi chảy và sáng tạo hơn. Hãy thực hành qua các bài tập để nắm vững khái niệm này và áp dụng vào việc sử dụng ngôn ngữ hàng ngày của bạn. Đừng ngần ngại thử sức và hoàn thiện khả năng ngôn ngữ của mình!
Nguồn: https://laginhi.com
Danh mục: News