Kim loại kiềm thổ là một chủ đề quan trọng và thú vị mà chúng ta không thể bỏ qua. Từ khái niệm cơ bản, tính chất đến ứng dụng, tất cả sẽ được khám phá một cách chi tiết và logic. Nếu bạn đang tò mò về “Là Gì Nhỉ” và muốn hiểu rõ hơn về chúng, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây. Chắc chắn rằng, sau khi đọc xong, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về kim loại kiềm thổ. Đừng bỏ lỡ bất kỳ thông tin hữu ích nào được chia sẻ tại Laginhi.com.
Kim loại kiềm thổ là gì?
Các kim loại kiềm thổ, theo định nghĩa là một dãy các nguyên tố trong nhóm nguyên tố 2 của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Điển hình như canxi, magiê, stronti, radi, berili hay bari. Nhìn chung các kim loại kiềm thổ được đặt tên theo các ôxít của chúng. Với các đất kiềm, có tên gọi cũ là berilia, magiêsia, strontia và baryta, vôi sống. Các kim loại này được gọi là kiềm thổ vì các thuộc tính tự nhiên trung gian của chúng giữa các chất kiềm (còn gọi là ôxít của các kim loại kiềm) và các loại đất hiếm (còn gọi là ôxít của các kim loại đất hiếm).
Bạn đang xem: Kim loại kiềm thổ là gì? Công thức, Tính chất, Ứng dụng và Bài tập
Ảnh minh họa:
Chú ý: Việc hiểu biết về kim loại kiềm thổ mang lại lợi ích lớn trong việc nghiên cứu và ứng dụng các nguyên tố hóa học trong các lĩnh vực khác nhau.
Vị Trí Cấu Tạo của Kim Loại Kiềm Thổ
Vị trí của kim loại kiềm thổ trong bảng tuần hoàn:
- Kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA trong bảng tuần hoàn hóa học.
- Cụ thể, trong một chu kì, kiềm thổ đứng sau kim loại kiềm.
- Kim loại kiềm thổ bao gồm: Berylium (Be); Magiê (Mg); Canxi (Ca); Stronti (Sr); Bari (Ba) hoặc Radium (Ra) (Trong đó Radium là nguyên tố phóng xạ không ổn định).
Tính chất vật lý của kim loại kiềm thổ là gì?
- Màu sắc: Kim loại kiềm thổ có màu trắng bạc hoặc xám nhạt.
- Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi tương đối thấp.
- Độ cứng có cao hơn kim loại kiềm nhưng vẫn thấp.
- Khối lượng riêng tương đối nhỏ, là những kim loại nhẹ hơn nhôm (trừ Ba)
Lưu ý: Trừ Be và Mg, nhìn chung các kim loại kiềm thổ tự do và hợp chất dễ bay hơi, cháy khi đưa vào ngọn lửa không màu, và làm cho ngọn lửa có màu đặc trưng.
- Ca: Màu đỏ da cam
- Sr: Màu đỏ son
- Ba: Màu lục hơi vàng
Mạng tinh thể
- Be, Mg: lục phương
- Ca: lập phương tâm diện
- Ba: lập phương tâm khối
- Sr: lập phương tâm diện
Nhóm IIA mang đến sự đa dạng về cấu trúc tinh thể, với Be và Mg có cấu trúc lục phương, trong khi Ca và Sr có cấu trúc lập phương tâm diện và Ba với cấu trúc lập phương tâm khối. Điều này dẫn đến việc các đặc tính vật lý và hóa học của nhóm này không tuân theo một quy luật cụ thể, và mỗi nguyên tố trong nhóm đều có những đặc điểm riêng biệt.
Trạng thái tự nhiên
- Đôlomit: CaCO3.MgCO3
- Canxi: CaCO3
- Magierit: MgCO3
- Đá xà vân: MgSiO3
Khi nghiên cứu về trạng thái tự nhiên của các loại khoáng, chúng ta không thể không đề cập đến những chất như đôlomit, canxi, magierit và đá xà vân. Đôlomit với thành phần CaCO3.MgCO3, canxi với CaCO3, magierit với MgCO3, cùng đá xà vân với MgSiO3, tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và tồn tại của các dạng khoáng tự nhiên. Điều này cho thấy sự đa dạng và phong phú của thế giới khoáng sản tự nhiên mà chúng ta cần khám phá và tìm hiểu thêm.
Tính chất hóa học của kim loại kiềm thổ là gì?
- Các kim loại kiềm thổ có tính khử mạnh, yếu hơn so với kim loại kiềm. Tính khử của các kim loại kiềm thổ tăng từ
Be→ Ba
M−2e→ M2+
Kim loại kiềm thổ có tính chất hóa học đặc trưng giúp chúng thể hiện đặc tính khử mạnh, mặc dù yếu hơn so với kim loại kiềm. Tính khử của chúng tăng theo một hệ thống nhất định, ví dụ như phản ứng kim loại Berillyum (Be) chuyển thành kim loại Bari (Ba). Quá trình này thể hiện qua phản ứng mất 2 electron để tạo ra ion M2+. Những đặc điểm này giúp kim loại kiềm thổ trở thành những yếu tố quan trọng trong các ứng dụng hóa học và công nghệ.
Hiệu ứng của các kim loại kiềm thổ
Khi tiếp xúc với không khí nóng, các kim loại kiềm thổ sẽ cháy mạnh tạo ra oxit, kèm theo phản ứng phát ra lượng nhiệt đáng kể.
Ví dụ:
2Mg + O2 → 2MgO ΔH= −610KJ/mol
- Trong môi trường không khí ẩm, Ca, Sr, Ba tạo ra các lớp cacbonat (phản ứng với không khí như oxi), do đó cần phải bảo quản chúng trong điều kiện kín hoặc chất lỏng không cháy.
- Khi được nung nóng, tất cả các kim loại kiềm thổ sẽ tương tác mạnh mẽ với halogen, nitơ, lưu huỳnh, photpho, cacbon, silic.
Ví dụ:
Ca + Cl2 → CaCl2
2Mg + Si → Mg2Si
- Vì có khả năng oxy hóa lớn hơn so với oxi, khi nung nóng, các kim loại kiềm thổ có thể giảm được nhiều oxit ổn định (CO2, SiO2, Al2O3, Cr2O3, …).
Ví dụ:
2Mg + CO2 → 2MgO + C
Tác Dụng với Axit
- Tác dụng với HCl, H2SO4(l) : Kim loại kiềm khử ion H+ thành H2
Mg + 2H+ → Mg2+ + H2
- Tác dụng với HNO3, H2SO4 đặc : Khử N5+, S6+ thành các hợp chất mức oxi hóa thấp hơn.
4Ca + 10HNO3(l) → 4Ca(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
Xem thêm : 17 cách ghi nhớ nhanh và lâu quên cực kỳ hiệu quả, đơn giản
Mg + 4HNO3(d) → Mg(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
Trở lại với những kiến thức hóa học cơ bản, khi kim loại phản ứng với axit, các hiện tượng hóa học thú vị không ngừng xảy ra. Ví dụ, khi kim loại kiềm phản ứng với HCl hoặc H2SO4 lỏng, chúng sẽ khử ion H+ thành H2, tạo ra khí hiđro. Một ví dụ cụ thể là phản ứng giữa Magi với axit, điển hình như:
Mg + 2H+ → Mg2+ + H2
Ngoài ra, khi kim loại phản ứng với HNO3 hoặc H2SO4 đặc, chúng có khả năng khử các ion N5+ hoặc S6+ thành các hợp chất mức oxi hóa thấp hơn. Ví dụ minh họa cho hiện tượng này có thể là:
4Ca + 10HNO3(l) → 4Ca(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
Xem thêm : 17 cách ghi nhớ nhanh và lâu quên cực kỳ hiệu quả, đơn giản
Mg + 4HNO3(d) → Mg(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
Những phản ứng này là minh chứng rõ ràng cho sự tương tác giữa kim loại và axit, tạo ra những hiện tượng đặc biệt trong thế giới hóa học.
Tác dụng với nước
- Ca, Sr, Ba tác dụng với nước ở nhiệt độ thường tạo dung dịch bazơ:
Ca+2H2O→ Ca(OH)2+H2
Mg không tan trong nước lạnh, tan chậm trong nước nóng tạo thành MgO.
Mg+H2O→ MgO+H2
Be không tan trong nước dù ở nhiệt độ cao vì có lớp oxit bền bảo vệ. Nhưng Be có thể tan trong dung dịch kiềm mạnh hoặc kiềm nóng chảy tạo berilat:
Be+2NaOH+2H2O→ Na2[Be(OH)4]+H2
Be+2NaOH(nc)→ Na2BeO2+H2
Ứng dụng của kim loại kiềm thổ là gì?
Kim loại Be được sử dụng làm chất phụ gia để tạo ra hợp kim có độ đàn hồi cao, bền, chắc, kháng ăn mòn. Trong khi đó, kim loại Ca thường được áp dụng như chất khử để loại bỏ oxi và lưu huỳnh khỏi thép, cũng như sử dụng để khô một số hợp chất hữu cơ.
Kim loại Mg không chỉ có nhiều ứng dụng mà còn rất đa dạng, đặc biệt là trong việc tạo ra hợp kim có đặc tính cứng, nhẹ, bền phục vụ cho việc sản xuất máy bay, tên lửa, ôtô… Ngoài ra, Mg còn được sử dụng để tổng hợp nhiều hợp chất hữu cơ. Bột Mg kết hợp với chất oxi hóa được dùng để sản xuất chất chiếu sáng ban đêm, được sử dụng trong pháo sáng, máy ảnh.
Kim loại kiềm thổ là gì? Công thức chung của oxit kim loại kiềm thổ? Tính chất của kim loại kiềm thổ là gì? Ứng dụng của kim loại kiềm thổ như nào? Bài tập kim loại kiềm thổ trong chương trình? Trong bài viết dưới đây, hãy cùng tìm hiểu về chủ đề kim loại kiềm thổ là gì cũng như những nội dung liên quan nhé!
Câu hỏi thường gặp
- Kim loại kiềm thổ là những gì?
- Các kim loại kiềm thổ là một dãy các nguyên tố trong nhóm nguyên tố 2 của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
- Vị trí cấu tạo của kim loại kiềm thổ như thế nào trong bảng tuần hoàn?
- Kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA trong bảng tuần hoàn hóa học.
- Tính chất vật lý của kim loại kiềm thổ là gì?
- Màu sắc, nhiệt độ nóng chảy, độ cứng, và khối lượng riêng của kim loại kiềm thổ.
- Mạng tinh thể của các kim loại kiềm thổ như thế nào?
- Be, Mg: lục phương; Ca: lập phương tâm diện; Ba: lập phương tâm khối; Sr: lập phương tâm diện.
- Trạng thái tự nhiên của các kim loại kiềm thổ là gì?
- Đôlomit, Canxi, Magierit, Đá xà vân.
- Tính chất hóa học của kim loại kiềm thổ nổi bật như thế nào?
- Tính khử, tác động với phi kim, axit, nước.
- Kim loại kiềm thổ được ứng dụng như thế nào?
- Ứng dụng và cách điều chế các kim loại kiềm thổ.
- Làm thế nào để điều chế kim loại kiềm thổ?
- Phương pháp điện phân muối nóng chảy và các phương pháp khác.
Tóm tắt
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về kim loại kiềm thổ, bao gồm định nghĩa, tính chất vật lý, vị trí trong bảng tuần hoàn, tính chất hóa học và ứng dụng của chúng. Việc hiểu rõ về các yếu tố này không chỉ mở rộng kiến thức về hóa học mà còn giúp áp dụng chúng trong thực tế một cách hiệu quả. Để biết thêm thông tin chi tiết, hãy truy cập trang web của chúng tôi ngay hôm nay!
Hành động: Truy cập trang web của chúng tôi để khám phá thêm về kim loại kiềm thổ và những ứng dụng thú vị của chúng trong đời sống hàng ngày.
Nguồn: https://laginhi.com
Danh mục: News